کد مطلب:48588 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

منظور از آيات 7 و 8 سورة الرحمن چيست و چرا روي كلمة ميزان تأكيد شده است؟

خداوند در اين دو آيه، به دو نعمت از نعمتهاي خود اشاره ميفرمايد:

1. نعمت آسمان: والسَّمأَ رَفَعَها; خداوند آسمان را برافراشت. آسمان از نعمتهاي بزرگ الهي است كه زندگي بدون آن امكان ندارد.

2. نعمت ميزان: و وضَعَ الميزان; خداوند ميزان را قرار داد. ميزان، وسيلة اندازهگيري و سنجش است، اعمّ از اين كه عقيده باشد يا گفتار يا كردار; و يكي از مصداقهاي ميزان هم، همان چيزي است كه جسم سنگين، وسيلة آن وزن ميشود; بنابراين، مراد از ميزان مطلق چيزي است كه به وسيلة آن، حق از باطل، راستي از دروغ، عدل از ظلم، خوبي از بدي تشخيص داده ميشود.(تفسير الميزان، علاّمه طباطبائي;، ج 19، ص 97، نشر مؤسسة اعلمي للمطبوعات.) خداوند متعال جهان آفرينش را براساس ميزان و عدل آفريده و به پيامبران نيز، وسيلة سنجش حق از باطل داده است، قرآن در اين باره ميفرمايد: لَقَد اَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّنـَتِ واَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتـَبَ والميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ; (حديد، 25) ما رسولان خود را با دليلهاي روشن فرستاديم، و با آنها كتاب ]آسماني[ و ميزان ]شناسايي حق[ نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند.

در آية بعد آمده است: اَلاّتَطغَوا فِي الميزان; هدف از قرار دادن ميزان اين است كه شما هم ميزان را رعايت كنيد و در آن طغيان ننماييد.

در آية بعد نيز روي مسئلة وزن و عدالت تأكيد فرموده است: و اَقيمُوا الوَزنَ بِالقِسطِ و لاتُخسِرُوا الميزان; وزن را براساس عدل برپا داريد و در ميزان چيزي كسر نگذاريد.

كلمة ميزان، سه بار تكرار شده و در هر مورد، مراد از آن چيز خاصّي است: 1. مراد قوانين است كه در سراسر عالم هستي قرار دارد. 2. دستور به طغيان نكردن انسان در زندگي فردي و اجتماعي ميدهد كه دايرة محدودتري دارد. 3. روي مسئلة وزن به معناي خاصّ آن تكيه فرموده، دستور ميدهد كه در سنجش و وزن اشيا، هنگام معامله چيزي كم و كسر نگذارند.(تفسير نمونه، آيةا... مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 108.)

انسان از اين آيه ميتواند درس مهمي را به دست آورد; جهان براساس نظم و ميزان دقيق اداره ميشود و خداوند در سراسر اين جهان با عظمت، ميزان قرار داده است. انسان كه جزئي كوچك از اين جهان است، اگر بخواهيد در زندگي دنيا و آخرت، به سعادت و خوشبختي برسد، بايد در همة امور بر محور ميزان و عدل و حق حركت كند و هرگز در برنامة زندگي، راه افراط و تفريط نپيمايد.